Jef ‘Karton’ Van Aerde bezit derde oudste Eddy Merckx die ooit werd gemaakt: “Deze fiets heeft de wereld gezien”

Toen Eddy Merckx Bikes in 1980 het levenslicht zag, stond in de sterren geschreven wie de eerste fietsen zou ontvangen. Superknecht Frans Mintjens had jarenlang de ziel uit zijn lijf gereden voor de Kannibaal, zijn broer Karel was grote bezieler van een wielerteam. De eerste twaalf Eddy Merckx-fietsen gingen naar dit vrolijke fietsgezelschap. Jef Van Aerde (77) was een van die fietsvrienden. Hij ontving als derde zijn exemplaar. Hij heeft die fiets nog steeds, en intussen hangen er flink wat verhalen aan vast. Wij trokken naar Jef om 'de oudste in leven zijnde Eddy Merckx fiets' met eigen ogen te aanschouwen.

De woonst van Jef in Sint-Antonius (Zoersel) ademt koers. Wollen koerstruien duwen de kleerkast net niet open, de auto staat gemanoeuvreerd tussen wasmachine en drie fietsen en een archieffoto van kleinzoon Brent – een zeer verdienstelijk jeugdrenner – pronkt aan de muur. De grot van Ali Baba bevindt zich echter in het tuinhuis, waar Jef fier de deur open slaat. De winterzon valt op drie oude Eddy Merckx-fietsen, waaronder de befaamde ‘Corsa’ uit 1980.

“De wielerclub van meubelgigant Karel Mintjens bestond uit – wat wij toen noemden – ‘beroepstoeristen’. Wanneer we konden, trokken we erop uit. Eddy was nog niet lang gestopt met wedstrijden en ging vaak mee. Nadat Frans jarenlang koersarbeid had verricht voor de Kannibaal, waren ze dikke vrienden geworden. Het waren gouden tijden, waarin we veel fietsten en nog veel meer stoten uithaalden. We leerden Eddy kennen als iemand die ook wel eens een gekke stoot uithaalde.

In die periode ontving Jef ook de koersfiets van zijn leven. “Het was echt de eerste lijn fietsen die Eddy zelf had geproduceerd. Allemaal waren ze in het gekenmerkte blauw van de wielerploeg, maar later gaf ik het frame een ander kleurtje. Op een papiertje stond bij elke fiets een nummer en mijn fiets kreeg het cijfer 3. Ik bezit dus de derde Eddy Merckx die ooit is gemaakt. De eerste twee waren voor Karel, maar als miljonair zou hij zijn fietsen nooit met zoveel precisiewerk verzorgen als ik. Die exemplaren overleefden het dus niet, waardoor ik de oudste in leven zijnde Eddy Merckx bezit.”

De Corsa van Jef heeft heel wat kenmerken die het merk groot zouden maken. “De buizen zijn van Columbus, net zoals de stalen fietsen die vandaag worden gemaakt. Toen werkte Eddy nog vanuit de fabriek bij zijn thuis in Sint-Brixius-Rode. Later zou hij een nieuw onderkomen vinden. Eddy signeerde ook elke fiets, die handtekening zie je bovenaan de achtervork. Hij is de fietsen officieel komen overhandigen, toch een eer voor onze wielerclub.”

De stalen ros van Jef heeft heel wat wijzigingen ondergaan om berijdbaar te blijven. “Vroeger liepen de kabels over de bovenbuis, deze werden later geïntegreerd. Ik installeerde ook een fietscomputertje en de pedalen zijn nog van de eerste generatie van Look, destijds door Bernard Hinault himself geïntroduceerd in de Ronde van Frankrijk. Wel 10 tot 15 jaar heb ik op deze fiets gereden. En jaarlijks deed ik minstens 25.000 kilometer. Ik was zelfstandig vertegenwoordiger en had elke dag een lange rit nodig om ‘fris in het kopke’ te blijven.”

Naar eigen zeggen liep Jef een profcarrière mis. “Ik was bergop sterker dan Lucien Van Impe en moest me vaak inhouden op trainingen om niet iedereen te lossen. Maar ik had te veel gezien. Was ik toen meegegaan in de gebruiken van mijn tijd, had ik hier nu niet meer gezeten. Op latere leeftijd zou ik wel nog twee keer meegaan naar de Ronde van Amerika. We fietsten ook naar Rome en Lourdes, dus je mag gerust stellen dat mijn Eddy Merckx de wereld heeft gezien.”

De Kannibaal ging geregeld mee op trip. “Ik herinner me vooral zijn enorme betrokkenheid met zijn fietsmerk. Hij zag die fietsen echt als zijn kinderen. Toen we op de luchthaven in Hamburg ooit de fietsen van de band zagen vallen, greep hij onmiddellijk in. De verantwoordelijke werd zelfs van het vliegtuig gesleurd en moest ons garanderen dat elke fiets in perfecte staat op de bestemming zou geraken.”

34 jaar lang was Jef actief als vertegenwoordiger. “Ik zorgde voor verpakkingen en zou op die manier ook samenwerken met Eddy Merckx Bikes, dat later werd overgenomen door Jochim Aerts van Ridley. Op de fabriek noemt iedereen mij ‘Jef Karton’. Ik ben er nog steeds kind aan huis en als mijn collector's item op een dag een ander plekje zoekt, is de fabriek in Paal de enige juiste locatie. In mijn werkperiode heb ik 17 auto’s versleten. Maar mijn echte passie was altijd de fiets.”

“Vaak werd ik ingeschakeld in als begeleider voor fietstochtjes. Onder meer met Martini Racing, maar ook met tal van hooggeplaatsten. Formule 1-piloot Jacky Ickx, Nederlands minister-president Dries van Agt, premier Guy Verhofstadt en Paul Van Himst allemaal sloten ze bij ons aan. We zijn nu jaren later, dus kan ik wel verklappen dat ik hen regelmatig mee over de lastige passages heb geduwd.”

De ooit zo trotste kilometervreter zit vandaag hooguit nog een uurtje op de rollen. Niet om te trainen, vooral om in beweging te blijven. “Doodjammer, want ik zou niet liever doen dan uren wegdromen op mijn fiets. Alles is helaas veranderd op 4 mei 2000. Toen kreeg ik een hartaanval in de wagen. Ik zwalpte tussen de vrachtwagens door en ben door het oog van de naald gekropen. Plots zag ik mezelf zweven boven mijn ziekenhuisbed, belandde ik in een soort tunnel vol mooie muziek en aan het einde scheen gelukzalig licht. Toch strandde ik aan de poorten van de hemel, blijkbaar was mijn werk hier nog niet af.”

Met dank aan cardioloog Johan Van Lierde in Genk herstelde Jef wonderwel. “Ook dat heb ik te danken aan Eddy, want hij kende de dokter nog van in zijn koersperiode. Af en toe kom ik de grootmeester nog eens tegen. De laatste keer op het wielercriterium in Herentals. Plots porde hij me in de rug: “Hé, kleine!” Vervolgens moest ik hem wat kleingeld lenen om het sanitair te kunnen betalen. Eddy is altijd kopman gebleven.”

Vandaag mist Jef geen minuut van de koers op televisie. “Elke zender schuim ik af om toch maar zoveel mogelijk van de wedstrijden te zien. Mijn neef Jan De Bie bezorgt me alle info over het parcours en ik knip de uitslagen uit de krant om die toe te voegen aan mijn wedstrijdmap. Natuurlijk heb ik nu ook meer tijd voor mijn vrouw, dochter en drie kleinkinderen. Mijn kleinzoon Brent had misschien wel mijn talent, ze zeggen altijd dat erfelijke eigenschappen een generatie overslaan. Hij is nu werkzaam binnen het notariaat en doet dat geweldig.”

Bij een speculaas en een kop koffie legt Jef zijn levensverhaal neer. “Mannen, ge kunt u niet voorstellen wat ik met die fietsvrienden allemaal heb meegemaakt”, grijnst hij. “En dat zijn dan enkel de verhalen die ik hier mag vertellen. En die fiets heeft het allemaal meegemaakt hè.” Er zit nog geen roest op de verhalen van Jef, evenmin op de oudste Eddy Merckx in leven. Wielerpoëzie gebeiteld in het staal van de allergrootste.